Berliner Fussball Club Dynamo, zo luidt de naam van de Berlijnse club die zijn wedstrijden afwerkt in het Friedrich-Ludwig-Jahn-Stadion. De roots van de voetbalclub zijn in Lichtenberg, een stadsdeel van het voormalige Oost-Berlijn, terug te vinden. BFC Dynamo heeft in zijn geschiedenis tien keer de hoogste voetbalcompetitie gewonnen. Enkel Der Rekordmeister Bayern München doet beter, zij konden al 29 keer Die Meisterschale in de lucht steken. Waarom is deze succesvolle ploeg niet relevant meer in de hedendaagse voetbalwereld?

Op het eerste zicht lijkt BFC Dynamo een normale vereniging. De club speelt momenteel  in de Regionalliga Nordost, het vierde niveau van het Duitse voetbal. Daar moet de ploeg opboksen tegen andere Oost-Duitse traditieclubs zoals Energie Cottbus, Viktoria Berlin en Lokomotive Leipzig. Sinds de val van de Berlijnse Muur in 1989 en de daarbij horende hervorming van de Duitse voetbalstructuur, schipperde BFC Dynamo tussen de 3e en 5e klasse. Een van de meest succesvolle clubs in de Duitse geschiedenis is laag gevallen. Men rept nog weinig woorden over BFC Dynamo.

Het verhaal van BFC vindt zijn oorsprong in 1954, weliswaar onder de naam Sports Club Dynamo Berlin. De club was lid van de Sportvereinigung Dynamo, de sportvereniging die opgericht was door en voor de veiligheidsdiensten van de DDR. De voorzitter van deze sportvereniging was Erich Mielke, lid van de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED) en toenmalig minister van Staatsveiligheid. Mielke was zeker geen onbeschreven blad. De eerste streepjes op de kerfstok kon hij al zetten in 1931, wanneer hij een hoofdinspecteur en een agent doodschoot als lid van de Kommunistische Partei Deutschlands.

In 1966 wordt de club hernoemd tot Berliner Fussball Club Dynamo. Erevoorzitter Mielke is vastberaden: BFC Dynamo moet en zal een topclub worden in Oost-Duitsland. De club werd door SV Dynamo – onder leiding van Erich Mielke – opgewaardeerd tot eliteclub. In die tijd was het doodnormaal dat de voetballers met het meeste talent werden doorgestuurd naar een zogenaamde focusclub binnen de Dynamovereniging. Zo werd een andere Dynamoclub in Berlijn, SG Dynamo Hohenschönhausen, omgevormd tot het reserveteam van BFC.

De opstartjaren in de jaren ’60 verliepen niet op rolletjes met een degradatie in het eerste seizoen. In 1968 laat BFC een eerste keer van zich spreken. In een wedstrijd tussen SG Dynamo Schwerin en Berliner FC Dynamo komt het tot rellen in het thuisvak. De 7000 aanwezige thuisfans van Schwerin zijn het kotsbeu: 90 minuten lang heeft de scheidsrechter in het voordeel van Berlijn gefloten. Na affluiten wordt een Berlijnse speler geraakt door een projectiel. Tegelijkertijd beginnen de fans de scheidsrechter te achtervolgen tot in de kleedkamer. Ze roepen dat ze hem dood willen of gaan opknopen. Achteraf wordt binnen de DFV niet gesproken over het matchfixinggedeelte, maar wordt er gefocust op de relletjes en krijgt SG Dynamo Schwerin de schuld. De thuisfans hadden te veel gedronken, zo oordeelt het officieel onderzoek.

De jaren ’70 gingen BFC iets meer voor de wind met de eerste kwalificatie voor Europees voetbal in 1971, hoewel Dynamo Dresden en Magdeburg het komende decennium zullen domineren. Een jaar later worden ze in de derde ronde van de UEFA Cup geloot tegen het mythische Liverpool. Maar dit is niet genoeg voor Erich Mielke. De Stasiminister wil van BFC Dynamo de beste club van de DDR maken, als ultiem propagandamiddel voor de superioriteit van het socialisme.

In 1978 herhaalt de geschiedenis zich. Na een overwinning van BFC Dynamo op het veld van Dynamo Dresden wordt het onrustig in de tribunes. Opnieuw zijn dubieuze scheidsrechterlijke beslissingen de oorzaak van het geweld. Mielke kwam na de match in de kleedkamer van Dresden nog wat olie op het vuur gooien: “Jullie moeten het begrijpen, de hoofdstad heeft een kampioen nodig.” Dit verhaal is echter nooit officieel bevestigd. Later dat seizoen, na het zoveelste kampioenschap van Dynamo Dresden, moet Mielke als voorzitter van SV Dynamo een huldiging organiseren. Volgens aanwezige spelers had Mielke een dubbele boodschap: “Proficiat met het kampioenschap. Omdat de Oberliga binnen SV Dynamo blijft, moet ik enigszins gelukkig zijn. Volgend jaar is het de beurt aan mijn jongens (BFC, red.). Ik zweer dat ik er alles aan zal doen.”

Dit luidde een nieuw tijdperk in voor het Oost-Duitse voetbal. BFC Dynamo zou het komende decennium volledig domineren en geen kruimel meer overlaten voor de overige clubs. De club wint tien opeenvolgende titels, maar kan geen potten breken in de Europese competities. Daarnaast dalen ook de toeschouwersaantallen jaar na jaar, hoogstwaarschijnlijk door de nauwe band met de Staatssicherheit. In 1986 moet BFC op bezoek naar Lokomotive Leipzig. Leipzig staat al vroeg in de wedstrijd met zijn tienen, nadat een speler te snel uit de muur liep bij een vrije trap en een omstreden tweede gele kaart onder zijn neus geduwd kreeg. Wanneer het erop lijkt dat Berlijn een nederlaag zal lijden tegen zijn rechtstreekse concurrent, grijpt scheidsrechter Bernd Stumpf in. Hij besluit een penalty te fluiten in het voordeel van Dynamo na een duel, bekend als der Schand-Elfmeter von Leipzig. De camerabeelden werden bewust niet uitgezonden op televisie en Stumpf werd nadien ontslagen door de DFV als doekje voor het bloeden. Pas jaren nadien werd vastgesteld dat het wel degelijk een terechte strafschop was.

Sport werd in de DDR gezien als propagandamiddel. Onder het motto ‘het doel heiligt de middelen’ werden duizenden atleten systematisch prestatiebevorderende middelen toegediend. Na onderzoek is ook gebleken dat de spelers van de BFC Dynamo gedopeerd werden. Bij urineanalyse uit 1983 werd bij 13 spelers prestatiebevorderende middelen zoals amfetamines en methamfetamines gevonden. Het is waarschijnlijk dat de spelers niet wisten dat ze doping namen en dus ongemerkt verboden middelen toegediend werden. Ex-speler Dirk Schlegel getuigt: “Tijdens weken waarin we meerdere wedstrijden moesten spelen, werden we aan het infuus gelegd. Ze zeiden dat het vitamines en koolhydraatrijke stoffen waren.”

Daarnaast is het natuurlijk niet enkel door deze frauduleuze praktijken dat die Weinroten de competitie domineerden. Dynamo had een ijzersterke jeugdopleiding en zeer geavanceerde trainingsmethodes die revolutionair waren in het DDR-tijdperk. Dit wordt gestaafd door de weinig transfers die BFC moest doen tijdens die dominante periode. De spelers moesten een Spartaans trainingsregime volgen en werden streng bewaakt door de Stasi. Hun telefoongesprekken werden afgetapt en microfoontjes werden in hun huis geplaatst. Dit was vooral om te voorkomen dat de spelers zouden vluchten naar een ander land tijdens een Europese verplaatsing, aangezien dit enorm gezichtsverlies voor het socialisme van de SED betekende.

In 1989 werd Erich Mielkes ergste nachtmerrie waar: de Berlijnse Muur, waar Ronald Reagans woorden twee jaar eerder zo hard tegenaan botsten, viel. Voor Mielke betekende de val van de Muur meer dan enkel een nederlaag voor het socialisme. Hij moest zich 68 jaar na de feiten verantwoorden voor de moorden die hij gepleegd had en werd veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf. Die Wende had uiteraard ook een invloed op het Duitse voetbal. De Oost-Duitse ploegen deden afstand van hun DDR-symbolen om hun markt te vergroten in Duitsland. Berliner Fußballclub Dynamo werd FC Berlin. De Oost-Duitse clubs moesten met lede ogen aanzien hoe de spelers westwaarts vertrokken, op zoek naar meer geld.

Het seizoen 1990-1991 werd een ‘kwalificatiecompetitie’ met een plaatsje in de Bundesligen als inzet. FC Berlin slaagde er zonder de hulp van Mielke niet in om zich te kwalificeren en werd veroordeeld tot de Oberliga, het toenmalige derde Duitse voetbalniveau. De club had veel moeite om het hoofd boven water te houden.

Bovendien had de nieuwschapen Berlijnse club ook nog andere katten te geselen. Sinds de jaren ’80 was het aantal extreemrechtse neonazi’s toegenomen. “We wisten niks van politiek, maar het was een echte kick om een Hitlergroet te doen voor de ogen van de Volkspolizei,” zo getuigt een voormalig skinhead én aanhanger van BFC. Deze groep neofascisten werd gezien als een van de meest gevreesde hooligangroeperingen van de DDR. Het gebeurde meermaals dat de hooligans de uitsupporters aanvielen na de wedstrijd, terwijl erevoorzitter Mielke een hand boven hun hoofd hield. Een communist stak zijn hand in het vuur voor een groep fascisten.
Tegenwoordig heeft Berlin FC Dynamo nog altijd een aantal gewelddadige fans. In 2019 had de club 101 geregistreerde ‘Categorie C-supporters’. Dat is bijna twee keer zoveel als stadsgenoten Union en Hertha.

En nog is de controverse rond deze club niet gedaan. In 1999 merkt de club dat hun idee van schaalvergroting niet opweegt tegen de ‘Ostalgie’ van de fans en beslist FC Berlin om de naam terug te veranderen naar Berliner Fussballclub Dynamo. Doordat ze na Die Wende het auteursrecht niet genomen hadden op het oude logo met de herkenbare gestileerde ‘D’, konden ze het commerciële aspect van dat logo niet omzetten. In 2009 besliste Dynamo dan maar dat er een nieuw logo geïntroduceerd moest worden. De ‘D’ is hierin niet te zien en is vervangen door een beer, het stadssymbool van Berlijn. Maar ook dit nieuwe logo is fel omstreden. In het clubembleem is namelijk ‘Fussball’ te zien in plaats van ‘Fußball’. Doordat de buitenwereld weet heeft van die neonazistische hooligangroepering, werd dit gezien als een verwijzing naar de Schutzstaffel (SS), de elite-eenheid van Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Auteursrechten: eigen redacteur. Portretrechten worden niet opgeëist.

In 2019 kwam de club opnieuw in opspraak. Ditmaal door een verstuurde bloemenkrans ter ere van de overleden neonazi en hooligan Thomas Haller, ondergetekend MD/BFC Hooligans (FC Magdeburg). Magdeburg distantieerde zich vlug van de bloemenkrans, bij Berlin FC Dynamo volgde… stilzwijgen.

Die Weinroten hebben nog een lange weg te gaan om de huidige problematiek aan te pakken. Pas daarna kan de club misschien denken aan een verbeterd imago binnen Duitsland. Door de wankele financiële situatie zit een terugkeer naar de hogere voetbalklassen er op korte termijn hoogstwaarschijnlijk niet in.

Advertentie