Vergane glorie: THOR Waterschei

In de rubriek ‘vergane glorie’ licht DFVF telkens een ‘vergane’ ploeg uit. In de achtste aflevering van onze reeks aandacht voor THOR Waterschei. Deze club werd opgericht in 1919 als Waterschei’s Sport Vereeniging THOR en droeg stamnummer 553. Met een kampioenschap in Tweede Klasse in 1978 en twee gewonnen bekerfinales, in 1980 en 1982, kan het laatste decennium in het bestaan van de Thorianen meteen als de meest succesvolle worden genoemd. In 1988 ging THOR, samen met plaatsgenoot en rivaal KFC Winterslag op in de nieuwe fusieclub Racing Genk.

De club werd opgericht door de mijnwerkers van de mijn van het Genkse stadsdeel Waterschei. Voor wie bij de naam THOR een heroïsche verwijzing naar de Germaanse god van de donder vermoedt, komt bedrogen uit.  THOR staat voor de afkorting: ‘Tot Herstel Onzer Rechten’, een politieke leus uit protest tegen de destijds overwegend Waalse directeuren van de Limburgse mijnen. De Belgische Voetbalbond was hier niet blij mee en zette de club onder druk om de naam te wijzigen. Dat gebeurde ook en zo werd het ineens ‘Tot Heil Onzer Ribbenkast’. Een vleugje patriottisme bleef wel bewaard, want de clubkleuren bleven intact: geel-zwart, naar de kleuren van de Vlaamse Leeuw.

Hoogtijdagen

THOR Waterschei werd in 1919 opgericht en speelde aanvankelijk vooral in de lagere reeksen. In 1954 bereikten de Limburgers voor het eerst de Eerste Klasse. De jaren erna schommelde de mijnwerkersclub tussen Eerste, Tweede en Derde klasse. Nadat THOR in 1976 en 1977 tweemaal de eindronde wist te bereiken, werd het in 1978 kampioen in Tweede Klasse. Deze titel luidde de succesvolste periode uit de clubhistorie in. Waterschei speelde acht aaneengesloten seizoenen in Eerste Klasse. De club won de Beker van België in 1980 (2-1 winst op SK Beveren) en in 1982 (2-0 tegen SV Waregem).

In de seizoenen 1980/81 en 1982/83 mocht THOR daarom aantreden in de Europacup II, de Europese Beker voor Bekerwinnaars, één van de voorgangers van de huidige Europa League. In 1980/81 schakelden de Thorianen met duidelijke cijfers Omonia Nicosia (3-1 en 4-0) uit. In de achtste finales moesten de Genkenaren het hoofd buigen tegen de Duitsers van Fortuna Düsseldorf (0-0 en 0-1).

In de jaargang 1982/83 wist THOR te stunten in Europa, door het bereiken van de halve finales. De geelzwarten rekenden achtereenvolgens af met Red Boys Differdange uit Luxemburg (7-1 en 1-0), het Deense BK 1893 (2-0 en 4-1) en het grote Paris Saint-Germain. Na een 2-0-nederlaag in Frankrijk, wist Waterschei in een legendarische terugwedstrijd met 3-0 te zegevieren. In de halve finale moest het uiteindelijk zijn meerdere erkennen in de latere Schotse cupwinnaar Aberdeen.

Bekende spelers van K. Waterschei SV THOR: Mathieu Bollen, Lei Clijsters, Aimé Coenen, Theo Custers, Marc Emmers, Bernt Evens, Heinz Grundel,  Jos Heyligen, Dirk Medved, Domenico Olivieri, Léon Ritzen, Guido Swinnen, Ronny van Geneugden, André van Gerven, Pierre Janssen, Roland Janssen, Moske Mantels, Pierre Plessers, Klaus Pudelko en Eddy Voordeckers,

Omkoopaffaire

De heroïsche match tegen PSG zal de meeste Waterschei-supporters voor altijd bijblijven. Voor het grote publiek zal de club echter voornamelijk geassocieerd worden met de zogenaamde Bellemans-affaire, het omkoop-schandaal rondom de wedstrijd Standard-THOR Waterschei in mei 1982. THOR trok op de laatste speeldag van het seizoen 1981/82 naar Sclessin voor het belangrijke treffen met Standard, dat bij winst zeker zou zijn van de landstitel. Standard won de wedstrijd vrij eenvoudig met 3-1. Later bleek dat de Luikenaars hun winstpremies hadden afgestaan aan de spelers van THOR Waterschei, een deal die werd gesloten door de jeugdvrienden Eric Gerets, toen captain van de Rouches en Roland Janssen, speler van Waterschei. Een en ander geschiedde trouwens op ferm aandringen van voorzitter Roger Petit en toenmalig Standardcoach Raymond Goethals.

De omkoopzaak schokte de Belgische voetbalwereld. De hele kampioenenploeg van Standard, de voorzitter en trainer incluis, werd in 1984 door onderzoeksrechter Guy Bellemans schuldig bevonden aan omkoping. Gerets werd aanvankelijk voor drie jaar geschorst. Roland Janssen twee jaar. Een tiental anderen uit het Luikse kamp werden minder zwaar bestraft. Petit en Goethals daarentegen werden levenslang geschorst, al kon laatstgenoemde die straf in hoger beroep beperken tot twee jaar. Omdat de zaak voor de voetbalbond verjaard was, behield Standard zijn titel en kon de club niet met degradatie bestraft worden.

Het was niet de eerste keer dat de naam Waterschei in verband werd gebracht met matchfixing. Al in 1963 werd THOR door het bestuur van de Luikse club RFC Tilleur beschuldigd van een poging tot omkoping van één van hun spelers. De voetbalbond bestrafte de Thorianen toen met een verplichte degradatie naar de Derde Klasse.

Rivaliteit met KFC Winterslag

De grote rivaal van THOR was plaatsgenoot KFC Winterslag. De derby’s tussen Waterschei en Winterslag zorgden voor volle stadions en werden niet zelden op het scherpst van de snede gespeeld. Van iedereen mocht worden verloren, maar niet van “De Vieze Mannen”, zoals de bijnaam van Winterslag luidde. Naar de wedstrijden tussen Waterschei en Winterslag werd al maanden van tevoren reikhalzend uitgekeken.

In het seizoen 1986/87 speelden beide ploegen nog tegen elkaar in Tweede Klasse. Ze hadden moeite om het hoofd financieel boven water te houden. Winterslag zou, door het winnen van de eindronde, promoveren naar Eerste Klasse, terwijl Waterschei met een bescheiden negende plaats in de middenmoot afsloot.

Het jaar erop verliep dramatisch voor de Thorianen. In het seizoen 1987/88, dat naar later zou blijken het allerlaatste seizoen uit de clubhistorie zou zijn, eindigde het op de voorlaatste plaats in de eindrangschikking. Ruim vóór rode lantaarn FC Beringen, maar slechts één puntje achter Lommel, Sérésien, Assent en Boom. Degradatie naar Derde Klasse was een feit.

Fusie

Door de degradatie staat het water THOR Waterschei tot aan de lippen, hetzelfde geldt voor KFC Winterslag. De hele Limburgse regio heeft het op dat moment zwaar te verduren, want de Kempense Steenkoolmijnen werden gesloten. In 1988 valt het doek voor de mijn van Winterslag, ruim een half jaar later sluit de naburige mijn van Waterschei.

Om de economie te versterken en de verbondenheid van de mensen met de regio te waarborgen, werd toen het project Racing Genk bedacht. De twee armlastige mijnclubs uit de stad zouden moeten opgaan in één sterke nieuwe club in Genk. Had het aanvankelijk nogal wat voeten in aarde, uiteindelijk gaat de kogel dan toch door de kerk. KFC Winterslag en Thor Waterschei worden samengevoegd tot KRC Genk. Het stamnummer 533 van Waterschei verdwijnt en de fusieclub wordt voortgezet onder het stamnummer van Winterslag: 322.

Grote brein achter de fusieclub was Thyl Gheyselinck, een door de regering aangestelde crisismanager die de opdracht kreeg de Limburgse mijnen in Beringen, Eisden en Genk te saneren en te herstructureren. Hij kreeg een budget van honderd miljard Belgische franken (omgerekend circa 2,5 miljard euro) om de mijnen te sluiten en om culturele en commerciële projecten te realiseren. Zijn eerste idee was een park te creëren voor educatieve, recreatieve en culturele doeleinden. Dat park moest duizenden banen opleveren voor de mensen die hun job door de mijnsluitingen waren verloren. In het park zou ook plaats moeten zijn voor een nieuw voetbalstadion, waarin de Genkse fusieclub zou moeten gaan spelen. Van de plannen kwam uiteindelijk niets terecht.

Er kwam geen nieuw stadion, maar men besloot het André Dumontstadion van Waterschei te verbouwen. Er werd een nieuwe tribune neergezet en het stadion werd omgedoopt tot Thyl Gheyselinckstadion. Dat voelde als een klap in het gezicht van de mensen in Waterschei. De naam van de grondlegger van de Limburgse steenkoolindustrie moest wijken voor de man die mijnen sloot. Een trap na voor allen die de geuzennaam THOR met trost hadden gedragen. Uiteindelijk zwichtte de nieuwe directie toch voor het sentiment. Toen het stadion verder werd verbouwd, werd uiteindelijk gekozen voor de benaming Fenixstadion.

Thorianen anno nu

THOR Waterschei leeft nog altijd voort in de herinneringen van zijn supporters. Zo zeer zelfs dat er bij wijze van hommage een nieuwe club is opgericht onder de naam De Thorianen. Volgens de eigen facebookpagina is de caféploeg uit Waterschei “een eerbetoon aan het mythische THOR Waterschei en de mijnwerkers, die Genk hebben groot gemaakt”.