In de rubriek ‘vergane glorie’ licht DFVF een ‘vergane’ ploeg uit Nederland of België uit. In deze aflevering aandacht voor HFC Haarlem. Opgericht in 1889 en één van de oudste voetbalclubs van Nederland. Landskampioen in 1946. Tussen 1970 en 1990 speelde de Haarlemsche Football Club Haarlem voornamelijk in de Eredivisie, waarna de club na negentien onafgebroken jaren in de Eerste divisie in januari 2010 failliet ging.

HFC Haarlem werd opgericht op 1 oktober 1889. Het stadion lag aan de Jan Gijzenkade. Dat was 102 jaar lang de thuishaven van de club. In 1907 werd er voor het eerst gevoetbald en op 18 december 2009 speelde HFC Haarlem er zijn laatste profwedstrijd. De clubkleuren waren blauw-rood, vandaar de bijnaam “Roodbroeken”.

In de eerste helft van de twintigste eeuw kenden de Haarlemmers hun meest succesvolle periode. Haarlem won tweemaal de KNVB-Beker: in 1902 en in 1912. Het grootste succes werd gevierd in 1946. Onder aanvoering van de legendarische linksbinnen Kick Smit werden de Roodbroeken landskampioen.

Tussen 1970 en 1990 speelde HFC Haarlem hoofdzakelijk in de Eredivisie. In die periode degradeerde de club overigens wel drie keer (in 1971, 1975 en 1980), maar wist telkens binnen een jaar terug te keren op het hoogste niveau. De beste periode kende de club in de eerste helft van de tachtiger jaren. In zowel 1982, met een nog jonge Ruud Gullit in de ploeg, als in 1984 eindigde de club als vierde in de Eredivisie. In seizoen 1981/1982 was deze vierde plek op de ranglijst goed voor deelname aan Europees voetbal.

Europees voetbal

In het seizoen 1982/1983 mocht Haarlem uitkomen in de UEFA Cup, één van de voorlopers van de huidige Europa League. In de eerste ronde werd AA Gent uitgeschakeld (2-1 en 3-3), maar in de tweede ronde kwamen de Haarlemmers niet langs Spartak Moskou (0-2 en 1-3).

Tijdens de uitwedstrijd in het Olympisch Stadion van Moskou voltrok zich een waar inferno. Door een combinatie van verdrukking, besneeuwde en ijzige, spekgladde tribunes en het optreden van de veiligheidspolitie, kwamen tegen het eindsignaal in het stadion minimaal 66 mensen om het leven. Onofficiële bronnen spreken van een veel hoger dodenaantal: 340 slachtoffers. Deze catastrofe werd later de Loesjniki-ramp genoemd.

Terugval en faillissement

In de jaren die volgden, gleed Haarlem steeds verder af. In 1990 degradeerde de club naar de Eerste Divisie. Voorgoed. HFC Haarlem kon ook een niveau lager geen potten breken en bivakkeerde steevast in de onderste regionen. Een achtste plaats in 2006 was het belangrijkste wapenfeit. Door deze notering mocht Haarlem deelnemen aan de play-offs voor promotie. In de eerste ronde legden de Roodbroeken het echter al af tegen FC Zwolle (1-1 en 3-1).

Op 25 januari 2010 viel, na bijna 121 jaar, het doek voor HFC Haarlem. De club had een schuldenlast van één miljoen euro, waaronder een vordering bij de fiscus van twee ton. Supporters en andere getrouwen probeerden de club nog met noodacties te redden, maar tevergeefs. Een grote externe geldschieter werd niet gevonden en ook de gemeente Haarlem bood geen helpende hand. Net zo min als Ajax, de club waarmee HFC Haarlem op dat moment een samenwerkingsverband had.

Bekende spelers & trainers

“Mister Haarlem” is Kick Smit. Smit debuteerde in 1934 voor Haarlem. Hij speelde 29 interlands voor Oranje. In 1946 leidde hij Haarlem naar het kampioenschap. Na zijn spelerscarrière werd hij coach van het eerste elftal. Smit inspireerde striptekenaar Henk Sprenger tot het tekenen van de cartoon Kick Wilstra: een samensmelting van de namen van de fameuze generatiegenoten Kick Smit, Faas Wilkes en Abe Lenstra. In het Haarlem-stadion werd als eerbetoon een tribune naar Smit vernoemd.

Ruud Gullit begon zijn imposante loopbaan bij Haarlem. Hij speelde tot zijn zestiende voor DWS. Een hardnekkige Barry Hughes wist de vader van Gullit te overtuigen dat hij niet voor Ajax moest kiezen maar voor club aan de Jan Gijzenkade. Na HFC Haarlem speelde Gullit -zoals bekend- nog bij Feyenoord, PSV, AC Milan, Sampdoria en Chelsea.

Andere bekende oud-spelers van HFC Haarlem zijn: Johnny Rep, Wim Balm, de broer Edward en John Metgod, Stanley Menzo, Joop Böckling, Piet Keur, Dries Boussata, Martin Haar, Gerrie Kleton, Arthur Numan, Luc Nijholt, Marcel Peeper en Orlando Trustfull. Maar ook: Jaap Eden, tevens voormalig schaatser en wielrenner, vanwege zijn uitzonderlijke prestaties zijn de jaarlijkse prijzen van Sporter van het Jaar naar hem vernoemd, Dries Boszhard, de oom van de showbizz-broers Carlo en Ron, André Kamperveen, Surinaams politicus en in 1982 één van de slachtoffers van de Decembermoorden in Fort Zeelandia, Abe van den Ban, alleen al vanwege zijn karakteristieke snor een fenomeen, Johan Derksen en Hans Kraaij jr., tegenwoordig samen op televisie bij Voetbal Inside en Frank Kramer, de voetballende tv-presentator.

Advertentie